اختلالات غدد درون ریز در زنان

سیستم غدد درون ریز در بدن ما درست شبیه به سیستم عصبی بوده، شبکه‌ای از غدد و ارگان‌ها که در بخش‌های مختلفی از بدن قرار گرفته‌اند و نقش حیاتی در کنترل و تنظیم بسیاری از عملکردهای ما دارند. این سیستم هم درست مانند بسیاری دیگر از قسمت‌های بدن اختلالاتی مختص به خود را دارد، عارضه‌ها و بیماری‌هایی که عملکرد این بخش را مختل کرده و عوارض آن بر تمامی بدن تاثیر می‌گذارد. ما در این مطلب قصد داریم تا نگاهی داشته باشیم به برخی از رایج‌ترین اختلالات غدد درون ریز در زنان. همچنین ببینیم که علائم و راه‌کارهای درمانی آن‌ها کدام‌اند. پیشنهاد می‌کنیم که این مطلب را از دست ندهید و تا انتها همراه ما باشید.

سیستم غدد درون ریز چیست؟

همان طور که خودتان هم می‌دانید غده‌ها اندام‌هایی هستند که کار تولید و ترشح هورمون‌ها را بر عهده دارند.

سیستم غدد درون ریز(Endocrine System) مجموعه‌ای تشکیل شده از غدد بدون مجرا بوده که وظیفه اصلی آن‌ها تولید هورمون‌های مورد نیاز بدن و انتقال این هورمون‌ها به جریان خون است. در این سیستم هورمون‌ها نقش پیام رسان‌های شیمیایی را بر عهده دارند و به وسیله گردش خون این هورمون‌های تولید شده به سلول هدف منتقل می‌شوند. به علاوه اینکه سیستم غدد درون ریز عملا تمامی فعالیت‌های متابولیکی بدن را کنترل می‌کند. ساختمان این سیستم دارای رگ‌های بسیار زیاد و متراکمی در اطراف خود است. همچنین این سیستم در عملکرد دستگاه گوارش، جذب، متابولیسم، تنظیم ضربان قلب و فشار خون نقش دارد.

این سیستم متشکل از برخی اندام‌ها بوده که همه آن‌ها در کنار هم عملکرد غدد درون ریز را تکمیل می‌کنند. از این بخش‌ها می‌توانیم به غده هیپوفیز، غده پینه آل مغز، غده تیروئید، پاراتیروئید گردن، تیموس مهره‌های سینه‌ای، غدد فوق کلیوی، غده‌های جنسی و لوزالمعده اشاره کنیم.

پس می‌توان اینطور گفت که:

• این سیستم نحوه ترشح هورمون‌ها را مدیریت و کنترل می‌کند.

• سیستم غدد درون ریز هورمون‌هایی که برای کنترل روحیه، رشد، متابولیسم، اندام‌ها، تولید مثل، خواب و... مورد نیاز بوده را تولید می‌کند.

• سیستم غدد درون ریز هورمون‌های تولید شده را وارد جریان خون کرده تا از این طریق به بخش‌های مختلف و سلول‌های هدف برسند.

شایع‌ترین اختلالات غدد درون ریز در زنان

بیماری‌ها و اختلالات این سیستم به دو دلیل اصلی در بدن مشاهده می‌شوند:

• تغییر در میزان هورمون‌های ترشح شده توسط غدد

• تغییر کردن حساسیت گیرنده‌ها در سلول‌های مختلف بخش‌های متعدد بدن

گاها سطح هورمون‌ها می‌تواند بیشتر یا کمتر از میزان نرمال باشد. وقتی چنین اتفاقی می‌افتد عوارض زیادی سلامتی شما را به خطر می‌اندازند. علائم و نشانه‌های این اختلالات با توجه به هورمونی که از کنترل خارج شده متفاوت است. در ادامه برخی از رایج‌ترین اختلالات و عارضه‌های این سیستم را در بدن زنان مورد بررسی قرار می‌دهیم.

پرکاری تیروئید

پرکاری تیروئید زمانی اتفاق می‌افتد که غده تیروئید بیشتر از حد لزوم هورمون تیروئید تولید می‌کند. علل مختلفی می‌تواند منجر به بروز چنین اتفاقی باشد که یکی از این علل مشکلات سیستم خود ایمنی بدن است. برخی از علائم پرکاری تیروئید عبارت هستند از:

• اسهال

• خستگی

• کاهش وزن

• عصبی بودن

• مشکلات خواب

• ضربان قلب سریع

• عدم توانایی برای تحمل گرما

درمان این بیماری بسته به شدت بیماری و علت آن متفاوت است. اما به طور کلی متدهای درمانی شامل دارو درمانی، درمان با ید، جراحی، پرتو درمانی و... است.

کم کاری تیروئید

برعکس پرکاری تیروئید، در کم کاری تیروئید غدد این ارگان هورمون‌های کمی تولید کرده و نیاز بدن را برطرف نمی‌کنند. خستگی، اضافه وزن، دوره‌های نامنظم پریود، مشکلات باروری، ضربان قلب آهسته، پوست و موی خشک از جمله علائم این اختلال هستند. در این بیماری سعی می‌شود به کمک دارو میزان تولید هورمون‌ها به حد نرمال و میزان طبیعی برسد.

سندرم کوشینگ

این سندرم به دلیل بالا بودن میزان هورمون کورتیزول رخ می‌دهد.

• افزایش وزن

• دوره‌های نامنظم قاعدگی

• کاهش میل جنسی و باروری

• رسوبات چربی در صورت یا شانه‌ها

• نازک بودن پوست بدن و به سرعت کبود شدن

• بهبود آهسته زخم، نیش حشرات و بریدگی‌های مختلف

جراحی، دارو درمانی و پرتو درمانی از متدها و راه‌کارهای درمانی موجود برای درمان این بیماری هستند که متخصصین بسته به شدت و علت بیماری به سراغ هر یک از آن‌ها می‌روند.

سندرم تخمدان پلی کیستیک

سندرم تخمدان پلی کیستیک همان تنبلی تخمدان بوده که به دلیل وجود کیست‌های متعدد پر از مایع بر روی سطح تخمدان ظاهر می‌شود. این بیماری علائم بسیار متعددی دارد که رویش موهای زائد، افزایش وزن، پریودهای نامنظم و عصبانیت برخی از شایع‌ترین نشانه‌های آن هستند. این بیماری درمان قطعی نداشته و تنها به کمک دارو، تغییر سبک زندگی، آی وی اف، جراحی، لاپاراسکوپی، اوفورکتومی، هیسترکتومی و... می‌توان علائم آن را کاهش داد.

دیابت

دیابت هم یکی دیگر از شایع‌ترین اختلالات غدد درون ریز در زنان است. دیابت یعنی میزان قند خون شما در یک محدوده خاصی تنظیم نمی‌شود. افرادی که درگیر دیابت هستند گلوکز زیادی در خون‌شان دارند. به طور کلی هم دو نوع دیابت داریم: دیابت نوع 1 و دیابت نوع 2.

از علائم این بیماری می‌توانیم به خستگی، تشنگی و گرسنگی مداوم، میل مکرر به ادرار کردن، تحریک‌پذیری، عفونت‌های مکرر و... اشاره کنیم.

آکرومگالی

این بیماری زمانی اتفاق می‌افتد که بدن هورمون رشد بیش از اندازه‌ای تولید می‌کند که گاها غده هیپوفیز مسئول این اتفاق است. در این بیماری استخوان‌ها بزرگ‌تر از حالت نرمال می‌شوند و معمولا بر روی شکل دست و پاها تاثیر می‌گذارد. آکرومگالی اغلب اوقات در میانسالی زنان دیده می‌شود. درد استخوان‌ها، دست‌ها و پاهای متورم، گوش‌های متورم، تعریق بیش از اندازه و... از رایج‌ترین علائم این عارضه هستند. (منبع: brighton)

چه زمانی باید به دکتر مراجعه کنید؟

همان طور که دیدید علائم هر کدام از این اختلالات متفاوت هستند. پیشنهاد ما به شما این است که به صورت دوره‌ای به دکتر غدد خود مراجعه کنید تا اگر عارضه‌ای وجود دارد در همان مراحل اولیه تشخیص داده شود. همچنین اگر قصد بارداری دارید بهتر است که مرتب با متخصص زنان و زایمان در ارتباط باشید تا وضعیت بدن‌تان بررسی شده تا بیماری‌های غدد احتمالی بر روی سلامت جنین و خودتان تاثیر منفی نگذارد.

سخن پایانی

همان طور که دیدید سیستم غدد درون ریز یک سیستم پیچیده و متشکل از ارگان‌ها و غدد متعددی است که به تنظیم و مدیریت عملکرد بخش‌های مختلف بدن کمک می‌کند. وظیفه اصلی این سیستم تولید هورمون‌های مورد نیاز بدن و ارسال آن‌ها از طریق جریان خون به سلول‌های هدف است. اگر که سطح هورمون‌های تولید شده تغییر کند یا اینکه گیرنده‌ها نسبت به دریافت هورمون‌ها حساسیت‌شان تغییر کند این سیستم دچار اختلالات متعددی می‌شود. در زنان عارضه‌های غدد درون ریز شایع‌تر از مردان است که یکی از رایج‌ترین آن‌ها سندرم تخمدان پلی کیستیک بوده که به طور کلی چرخه طبیعی بدن زنان را مختل می‌‌کند. اگر که می‌خواهید اطلاعات بیشتری در رابطه با این بیماری بدست بیاورید می‌توانید سری به سایت درمانکده بزنید و مطالب بروز مجله پزشکی آن را دنبال کنید.